Kış aylarında sobaların yanlış kurulumu, bilgisizlik ve ihmal, “sessiz katil” karbonmonoksit gazının açığa çıkmasına ve ölümle sonuçlanan trajik olayların yaşanmasına sebep oluyor.
Doğalgazın yaygın olarak kullanılmadığı Anadolu şehirlerinde kış hazırlıklarına sobalar kurularak başlandı. Ancak soba kurulumu, hem ısınmanın kalitesi hem de insan sağlığı yönünden büyük önem arz ediyor. Belli kurallara uyulmaması halinde zaman zaman can kayıpları yaşanabiliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü Baca Denetim Sorumlusu Muhammet Canlı, havaların soğumaya başladığı şu günlerde, doğru soba kurulumunu anlattı. Canlı, soba kovasının içindeki kömür veya odunun üçte iki oranında olması, mutlaka üçte bir hava boşluğu bırakılması gerektiğini vurguladı. “Sobayı tutuştururken asla benzin, tiner gibi hızlı yanıcı maddeler kullanılmamalı” diyen Canlı, kömürü tutuşturabilmek için küçük dal parçası, kağıt, kozalak ilave edilebileceğini söyledi. – “Soba kovasının üzeri asla tamamen kapatılmamalı”Soba kovasının üzerinin asla kömürle tamamen kapatılmaması ve üstten tutuşturulması gerektiğini belirten Canlı, sözlerini şöyle sürdürdü: “İlk etapta hava soğuk olduğu için ısınan hava yükselir. Baca da soğuk olacağı ve 50 santigrat dereceyi yakalayamayacağı için ilk başta küçük geri tepme olacaktır, bu normaldir. Eğer baca içindeki sıcaklık 50 santigrat dereceye ulaştığında hala geri tepme varsa, burada büyük bir problem vardır. Bunun için mutlaka duman tabletiyle baca çıkış testi yapılması gerekir. Karbonmonoksit gazı eksik yanma neticesinde açığa çıkar. Eğer bir kilogram odun için 8-15 metreküp havayı sağlayamazsanız burada eksik yanma meydana gelir. Eksik yanma sonucunda da sobalar ve bacalar kurumla erken dolacaktır. Bu durumda maalesef ‘sessiz katil’ dediğimiz karbonmonoksit zehirlenmesiyle karşılaşma ihtimalimiz çok yüksek olacaktır.”- “Bir yılda bin vaka”Canlı, sobanın kapağının birden değil kademeli olarak kapatılması gerektiğini aktararak, “Eğer üst ve alt kapağı tamamen kapatırsanız, oksijensiz bırakırsınız ve burada eksik yanma meydana gelebilir. Anadolu’da soba yakımında buna dikkat edilmiyor ve kötü sonuçlarla karşılaşıyoruz. Türkiye’de bir yılda yaklaşık bin karbonmonoksit zehirlenme vakası meydana geliyor” dedi.Soba kurulumuyla ilgili en büyük yanlışlardan birinin de baca ile soba borusu arasındaki mesafeye dikkat edilmemesi olduğunu anlatan Canlı, “Soba ile baca bağlantısı arasındaki mesafe en az 50, en fazla 150 santimetre olmalıdır. Mesafe uzun tutulduğunda dirsek denilen dönüşler eksik yanmaya sebebiyet veriyor ve istenmeyen vakalarla karşılaşılıyor” diye konuştu.- “Soba borularını yanmaz bant ile bağlayın”Soba borularının birbirine geçtiği noktaların da yanmaz bant ile bağlanması gerektiğini vurgulayan Canlı, bu yöntemle boruların hiçbir şekilde duman sızdırmaz hale getirilmesinin önemine değindi. Baca emiş ağzı denilen noktada geri tepme olmaması için bu bölgenin alçıyla sıvanması gerektiğini anlatan Canlı, “Çünkü karbonmonoksit gazı 300 PPM’e ulaştığında ortamda tehlikeli seviyelere gelir” dedi.Canlı, Anadolu’da soba yakarken yapılan yanlışlardan birinin de yanan sobanın üzerine ilave kömür ve büyük odun koymak olduğunu aktararak, “Bu son derece yanlıştır çünkü kömür veya odunu koyduğunuzda oradaki oksijen oranını azaltmış oluyorsunuz. Dolayısıyla burada eksik yanma meydana geliyor” şeklinde konuştu.Bacalarda şapka bulunmasının önemine işaret eden Canlı, şapkanın, bacanın içine yağmur ve soğuk hava girişini engelleyerek yoğuşmayı da önlediğini söyledi.Canlı, baca içindeki sıcaklık 50 santigrat derecenin altına düşerse burada terleme meydana geldiğini, bu durumun da karbonmonoksit gazının açığa çıkmasına sebebiyet verdiğini ifade etti.Bacanın mutlaka çatı mahyasını en az bir metre geçme zorunluluğu bulunduğunu, standart ve yönetmeliklere göre bu ölçü dışındaki hiçbir sistemin baca olarak kabul edilmediğini belirten Canlı, ancak bu standarda pek uyulmadığını bildirdi.
Tedbirinizi Alın, “Sessiz Katil”e Yakalanmayın.
