BİLEYİ TAŞI

İnsanoğlu yaşadığı zaman içinde işini kolaylaştıracak birçok şeyi kendisi yapardı.
Bundan yarım asır ve daha öncesi sınırlı alet ve eşya kullanırdık. Birçoğunun ustası yoktu ve bunları kendimiz tamir ederdik.
Evde bulunması gerekli eşyalar hemen hemen her hane için aynıydı. Kazma, kürek, balta, mutfak araçları, tarım aletleri, bazı evlerde çekiç, tornavida gibi usta malzemeleri vs.
Bıçak her evde olması gereken bir eşya idi. Özellikle ev hanımlarının vazgeçilmez mutfak eşyalarındandı. Zamanla kesme özelliği azalır “bileyi” yapılması gerekirdi.
Her ne kadar her evde bileyi için başka bir alet daha olsa da onları “Bileyi taşı” ile keskin hale getirmek yaygın bir anlayıştı. Hatta bunun için bıçak ve benzeri eşyaları bileyi yapmak için vazifeli kişiler de bulunurdu.
Belki her evde bulunmazdı ama bazı kişilerin komşularının da bıçaklarını bileği yapmak için ev dışında bulunan bir bileği taşı bulunurdu. Özellikle çatal bir ağaca yerleştirilen küçük bir otomobil tekeri kadar bir taş bunun için kullanılırdı.
Bileyi önceleri iki kişi ile yapılırdı. Biri taşı çevirir diğeri bileği olacak eşyayı taşa yatay olarak yerleştirir kendine has hareketlerle bileyileme işi devam ederdi.
Daha sonra bileyi taşı el ile değil de elektrik yardımıyla dönmeye başlayınca iki kişinin yaptığı işi bir kişi yapar oldu. Taş aynıydı ama çevrilme işi farklıydı. Taş ile beliği yapılan bıçaklar uzun süre dayanırdı. Çünkü daha sonra bileği taşı kalkıp metal bir çark ile bileği yapılmaya başlandı. Bu daha kısa sürede daha keskin bileği yapıyordu. Ancak bıçak ömrü azalıyordu.
Teknoloji ilerledikçe bazı alışkanlıklarımız değişiyordu. Bazı şeylerden vazgeçiyorduk. Vazgeçtiğimiz çok şeyi yıllar sonra hatırlayınca burnumuzda bir sızlama hissettiğimiz de oluyor.
Günümüzde bazı bıçaklar hala bileyi ile keskin hale getirilse de bazıları “Kullan at” modeline göre “Modası geçti” diye atıldığı da oluyor.
Zaman işte. İnsanı değiştiriyor.
Neyse bakalım daha nelerimiz değişecek? Veya geriye neler kalacak. Hep birlikte göreceğiz.
Bileyi taşı ardımızda bıraktıklarımızdan sadece biri.