Has sulâle İmam Rıza soyundan
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan
Doksan bin Evliya kalktı yerinden
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan
Dedi hünkâr diyarı Rum’a varalım
Herkes nişanımız atın görelim
Keşfedip dünyayı güzar kılalım
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Hünkar destur dedi dıvara bindi
Kademine erler secde eyledi
Suluca Höyük’te beni bulun dedi
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan
Kamu Evliyalar piri buldular
Bir araya gelip danışık kıldılar
Darı Çeç de kimi namaz kıla dediler
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
O anda darı çeç meydana geldi
Hünkar destur dedi seçcade saldı
Üzerinde iki rekât namaz kıldı
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Cümlesi inanıp beli dediler
İkrar beyat verip destur aldılar
Herkes arayıp nişanını buldular
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Ergonaş Sonusa’da iskân olundu
Horasan nişanın anda bulundu
Yardı kayayı orda mesken kıldı
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Oturdu bir tepeye çerdeyi astı
Ahali temenni etti rüzgar esti
Dediler Rum’lar boğazı kesti
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Yetmiş arşın idi köprünün eni
Onyedi bin arşın temamet boyu
Diyarı Rum deniz olur tutacak suyu
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Desturu pir dedi kalktı yürüdü
Ayağının altında taşlar eridi
Kılıç çekip yardı kâfiri kırdı
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Fatih Sultan Mehmet’e haber verdiler
Macerayı evvel, ahir dediler
Gelip veziriyle onu gördüler
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
Ol zaman yetmiş pare köy ihsan etti
Himmet alıp Fatih makamına gitti
Neler geldi dünyaya, neler gitti
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan
Ey FEDAYİ aslı zâtın bildin mi?
Hasep-nesebinden haber aldın mı?
Pirinin eşiğine niyaz kıldın mı?
İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.
İZAH:
Ergonaş Bâli Sultan, on iki imamlardan sekizinci imam Rıza Sulgünden olup, Horasan Piri Hoca Ahmet Yesevi’nin dergahından Hacı Bektaşi Veli ile bir çok erlerle Anadolu’ya gelmiştir. Bu erlerin içinde gelen ve nişanesini Taşova ilçesine bağlı Sonusa (Uluköy) de bulan (ERGONAŞ) baba orayı kendine iskân etmiştir. Ergonaş, Fatih Sultan Mehmet döneminde yaşamış, Taşova ve Erbaa yöreleri tamamen Rum köyleri ile çevrili idi. Bunların Müslümanlığı kabul etmeleri olanaksızdı. Bu kitlenin arkasına gelen Ergonaş Baba cesareti ile, kerameti ile İslam dinine davet ettiği bu kısa zamanda kendine bağlamıştır. Rumlar Boğazkesen yerdeki Kelkit’le Yeşilırmak’ın birleştiği yeri kesip, Türk ve İslam köylerini suya gark edip boğmak istemişlerdir. Bunu Ergonaş Bâli Sultan’a haber veren halk (Derviş elinden geliyorsa dini İslam’ı kurtar) demişlerdir. Bu haberi alan Derviş, kılıcını çekerek Boğazkesen bendi yıkmış, taş üstünde taş koymamış. Rumlar gelmişler ki; o kadar insan gücü berheva olmuş, yeniden yapmaya başlamışlar, bir de ne görsünler, koydukları taş ve çakılları su alıp gidiyor. Bir türlü çare bulamamışlar. Derviş ortaya çıkmış Rumları İslam’a davet etmiş, çok kan dökülmüş, İslam olan kurtulmuş, olmayan kılıçtan geçirilmiş. Bu haberi Fatih Sultan Mehmet’e haber vermişler. Fatih Şehzade Amasya’da bulunmakta imiş. Derhal maiyeti ile birlikte Sonusa’ya hareket etmiş, orada yapılan işi insan gücü üstü bularak Derviş’e 70 pare köy ihsan etmiş. Köyde inanmayan kişileri kerameti ile irşat etmiştir. İlk geldiği köy Amasya’nın Ezine’ye bağlı Efte köyüdür. Bir oğlu ve bir kızı orada yatmaktadır. Bir oğlu da Uygur kasabasında yatmaktadır. Büyük oğlu Seyyid Mehmet (Ünye’nin alan köyünde yatmaktadır) İkinci oğlu Seyyid Mustafa Ebemü (Yassıçal) kasabasında yatmaktadır.
İşte FEDAİ Baba, Ergonaş Seyyid Bâli’nin ikinci oğlu Seyyid Mustafa soyundan gelmektedir. Babası İsmail Konaş ve anası soylu bir ailenin kızı olan Zehra Bacıdır. FEDAİ BABA 1855’de doğmuş, 85 yıl yaşayarak 1940’da hayata gözlerini kapatmıştır.
04.10.2007
