Arapça seçilmiş kişi anlamına gelen MUHTAR, Türk İdare Hukuku içerisinde il /ilçe merkezlerinde mahallelerde ve köylerde teşkilatlanmış olup; hem köy idaresinin başı hem de köyde devletin görevlisidir.
Mahallenin ve köyün idarecisi olan muhtarlar o mahallede ikamet eden vatandaşlar tarafından oylanarak seçilmektedir. Görev süresi beş yıldır. Siyasi partiler tarafından aday gösterilemediklerinden partilere bağlı değildir.
Muhtarların bütün işlemleri Vali ve Kaymakamın vesayet denetimine tabidir.
SEÇİLME YETERLİLİĞİ
Anayasamızın 79. maddesi gereğince seçimlerin başlamasından bitimine kadar düzen içerisinde yürütülmesi, itiraz ve şikayetlerin değerlendirilmesi, karara bağlanması YÜKSEK SEÇİM KURULU (YSK) tarafından yerine getirilmekte ve Muhtarlık seçimleri 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun ve 298 sayılı Seçim Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır.
2972 Sayılı Kanunun amir hükmü gereğince; En az altı aydan beri aday olduğu mahalle veya köyde oturmak şartıyla on sekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı, bu Kanunda ve bu Kanunun atıf yaptığı diğer kanunlarda öngörülen hükümlerce seçilmeye mani hali olmamak kaydıyla, muhtar, ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti üyesi seçilebilir. Bunlar için ilkokul mezuniyeti şartı aranmaz; okur-yazar olmak yeterlidir.
MUHTARLIK SEÇİMLERİNDE PROPAGANDA USULÜ
YSK ‘nın 1130 sayılı kararı uyarınca; Mahalle muhtarlığı ve mahalle ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde adaylık usulü bulunmadığından seçimlere katılmak isteyenler 298 sayılı Kanun ile diğer seçim kanunlarında siyasi partilere ve bağımsız adaylara tanınan propaganda hakkında YARARLANAMAYACAKTIR.
Ancak seçime girecek kişiler oy verme gününden önce (30/03/2019 saat 18:00’a kadar), resimli veya kendisini yazı ile tanıtıcı nitelik taşıyan EL İLANI mahiyetindeki matbuaları dağıtabilecektir. Seçime gireceklerini belirtmekle ve KENDİLERİNİ TANITMAKLA SINIRLI olarak etkinlik gösterebilecektirler.
MUHTARLIK SEÇİMLERİNDE PROPAGANDA USULÜ
Seçimin düzenini bozabilecek veya oy vermenin tam bir serbestlikle yapılmasına tesir edebilecek mahiyette söz, yazı veya sair suretlerle propaganda yapmak veya asılsız şayialar çıkarmak ve propaganda için kullanılan el ilanları ve her türlü matbuat üzerinde Türk Bayrağı ve dini ibareler kullanılmak ,el ilanlarını seçme yeterliliği bulunmayan kişilere dağıttırmak, belirlenen propaganda usulü dışında propaganda faaliyetinde bulunmak suçtur.
OY PUSULASI VE OY KULLANMA
(1130 SAYILI YSK KARARI UYARINCA)
1-Pusulalar beyaz kağıda basılmak zorundadır. Renkli kağıtlara basılan ve yazılan oy pusulaları geçersiz sayılır.
2-Oy pusulaları her türlü araçla basılabilir (bilgisayar, daktilo vb) ve çoğaltılabilir. (baskı ,fotokopi vb)
3-Muhtar ile o seçim çevresinden seçilmesi gereken ihtiyar meclisi/heyeti üye sayısı kadar ismin birlikte yazılı olduğu oy pusulası kullanılacaktır.
4-Oy pusulası üzerine “Muhtar” veya “Muhtar Adayı” ile “Üye Adayı”, “İhtiyar Meclisi Üyesi” veya “İhtiyar Heyeti Üyesi” sözcükleri yazılabilecektir.
5-Ad ve soyadları aynı olan muhtar ve ihtiyar meclisi/heyeti üye adlarının yanına parantez içerisinde baba-anne adlarının, bu da aynı olduğu takdirde baba-anne adının yanına doğum tarihi yazılı oy pusulaları kullanılabilir.
6-Seçime girecek kişiler bastırdıkları oy pusulalarını sandık kurulunun gözetiminde kapalı oy verme yerine koyabilecekleri gibi seçim gününden önce de dağıtabilir.(30/03/2019 saat 18:00’ a kadar)
7-Muhtarlık ve ihtiyar meclisi/heyeti oy pusulaları, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği ve il genel meclisi üyeliği seçimleri oy pusulası ile aynı zarfa konularak ilgili oy sandığına atılacaktır.
8-Muhtar ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimi oy pusulalarına “EVET” veya “TERCİH” yazılı mührün basılmasına gerek yoktur, “EVET” veya “TERCİH” mührü basılmış olan oy pusulaları da geçersiz sayılmaz.
GENEL ESASLAR
Oy verme gününden önceki gün saat 18:00’dan sonra oy verme günü dahil her türlü propaganda yasaktır.
Oy verme günü süresince ispirtolu içki satışının yapılması, içkili yerlerle umumi mahallerde içki satılması, verilmesi ve içilmesi yasaktır.
Oy verme günü oy verme süresince umuma açık eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalır. Eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verebilir.
Oy verme günü görevli kolluk kuvveti hariç hiç kimse silah taşıyamaz
GENEL ESASLAR
Vatandaşlar oy verme gününden önceki otuzuncu günden itibaren konutlarına .işyerlerine veya araçlarına adaylara ait (muhtar adayları hariç) propaganda malzemelerini asabilir.
Memurlar adayların propaganda faaliyetlerine iştirak edemezler
Sandık çevresindeki düzen Sandık Kurulu Başkanı tarafından sağlanır. Sandık Kurulu Başkanının uyarılarına uymayan kişiler kolluk tarafından uzaklaştırılır .
GENEL ESASLAR
Sandık başında seçim düzenini bozmaya yönelik davranışlar sebebiyle kolluk talep eden vatandaşın bizzat ihbarda bulunması gerekmektedir.
Sandık kurulunun görev yaptığı yerde cep telefonu ile görüşme yapmak yasaktır. Sandık Kurulu Başkan ve üyelerinin görevleri gereği yapacağı görüşmeler bu kapsam dışındadır.
Seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçleri hariç özel güvenlik görevlileri ve belediye zabıtaları gibi görevlilerde dahil olmak üzere resmi üniforma ve silah taşıyan kişiler sandığın konulduğu bina yapı ve bunların müştemilatına giremezler.
