Amasya’nın Taşova ilçesine bağlı Esençay ilçenin en eski yerleşim yerlerindendir. Esençay’ın eski adı Bidevi(Bedevi)’dir. Tarihi Bizans imparatorluğuna kadar uzanan bir tarihi vardır.
Esençay halkı 1081 yılında Horasan’dan gelip, buraya yerleşmişlerdir. Cengiz Han’ın torunlarından Çeltek Han da bu yörede yapılan bir savaşta şehit düşmüştür ve kabiri Tanoba yolundadır. Ayrıca Reşadiye ve Divriği’den gelip buraya yerleşen aileler de vardır.
Eski bucak merkezi olan Esençay’da 1967 yılında belediye teşkilatı kurulmuş ve 2014 yılında köy statüsüne dönmüştür. Köy 1939 ve 1943 yılındaki depremlerden etkilenmiştir. Köyde tarihi bir hamam ve yer altı şehri olduğu bilinmektedir. Bir dönem tütünüyle meşhur olan Esençay’a 2000’li yıllardan sonra elma ve kiraz bahçeleri kurulmuştur.
2014 yılında kasaba statüsünü kaybeden Esençay, bu günlerde vermiş olduğu hukuk mücadelesini kazanarak Tekrar Kasaba Olmaya hak Kazanmıştır.
