Has sulâle İmam Rıza soyundan

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan

Doksan bin Evliya kalktı yerinden

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan

            Dedi hünkâr diyarı Rum’a varalım

            Herkes nişanımız atın görelim

            Keşfedip dünyayı güzar kılalım

            İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

Hünkar destur dedi dıvara bindi

Kademine erler secde eyledi

Suluca Höyük’te beni bulun dedi

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan

            Kamu Evliyalar piri buldular

            Bir araya gelip danışık kıldılar

            Darı Çeç de kimi namaz kıla dediler

            İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

O anda darı çeç meydana geldi

Hünkar destur dedi seçcade saldı

Üzerinde iki rekât namaz kıldı

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

            Cümlesi inanıp beli dediler

            İkrar beyat verip destur aldılar

            Herkes arayıp nişanını buldular

            İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

Ergonaş Sonusa’da iskân olundu

Horasan nişanın anda bulundu

Yardı kayayı orda mesken kıldı

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

            Oturdu bir tepeye çerdeyi astı

            Ahali temenni etti rüzgar esti

            Dediler Rum’lar boğazı kesti

            İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

Yetmiş arşın idi köprünün  eni

Onyedi bin arşın temamet boyu

Diyarı Rum deniz olur tutacak suyu

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

            Desturu pir dedi kalktı yürüdü

            Ayağının altında taşlar eridi

            Kılıç çekip yardı kâfiri kırdı

            İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

Fatih Sultan Mehmet’e haber verdiler

Macerayı evvel, ahir dediler

Gelip veziriyle onu gördüler

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

            Ol zaman yetmiş pare köy ihsan etti

            Himmet alıp Fatih makamına gitti

            Neler geldi dünyaya, neler gitti

            İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan

Ey FEDAYİ aslı zâtın bildin mi?

Hasep-nesebinden haber aldın mı?

Pirinin eşiğine niyaz kıldın mı?

İsmi Seyyid Bâli Ergonaş Sultan.

İZAH:

Ergonaş Bâli Sultan, on iki imamlardan sekizinci  imam Rıza Sulgünden olup, Horasan Piri Hoca Ahmet Yesevi’nin dergahından Hacı Bektaşi Veli ile bir çok erlerle Anadolu’ya gelmiştir. Bu erlerin içinde gelen ve nişanesini Taşova ilçesine bağlı Sonusa (Uluköy) de bulan (ERGONAŞ) baba orayı kendine iskân etmiştir. Ergonaş, Fatih Sultan Mehmet döneminde yaşamış, Taşova ve Erbaa yöreleri tamamen Rum köyleri ile çevrili idi. Bunların Müslümanlığı kabul etmeleri olanaksızdı. Bu kitlenin arkasına gelen Ergonaş Baba cesareti ile, kerameti ile İslam dinine davet ettiği bu kısa zamanda kendine bağlamıştır. Rumlar Boğazkesen yerdeki Kelkit’le Yeşilırmak’ın birleştiği yeri kesip, Türk ve İslam köylerini suya gark edip boğmak istemişlerdir. Bunu Ergonaş Bâli Sultan’a haber veren halk (Derviş elinden geliyorsa dini İslam’ı kurtar) demişlerdir. Bu haberi alan Derviş, kılıcını çekerek Boğazkesen bendi yıkmış, taş üstünde taş koymamış. Rumlar gelmişler ki; o kadar insan gücü berheva olmuş, yeniden yapmaya başlamışlar, bir de ne görsünler, koydukları taş ve çakılları su alıp gidiyor. Bir türlü çare bulamamışlar. Derviş ortaya çıkmış Rumları İslam’a davet etmiş, çok kan dökülmüş, İslam olan kurtulmuş, olmayan kılıçtan geçirilmiş. Bu haberi Fatih Sultan Mehmet’e haber vermişler. Fatih Şehzade Amasya’da bulunmakta imiş. Derhal maiyeti ile birlikte Sonusa’ya hareket etmiş, orada yapılan işi insan gücü üstü bularak Derviş’e 70 pare köy ihsan etmiş. Köyde inanmayan kişileri kerameti ile irşat etmiştir. İlk geldiği köy Amasya’nın Ezine’ye bağlı Efte köyüdür. Bir oğlu ve bir kızı orada yatmaktadır. Bir oğlu da Uygur kasabasında yatmaktadır. Büyük  oğlu Seyyid Mehmet (Ünye’nin alan köyünde yatmaktadır) İkinci oğlu Seyyid Mustafa Ebemü (Yassıçal) kasabasında yatmaktadır.

İşte FEDAİ Baba, Ergonaş Seyyid Bâli’nin ikinci oğlu Seyyid Mustafa soyundan gelmektedir. Babası İsmail Konaş ve anası soylu bir ailenin kızı olan Zehra Bacıdır. FEDAİ BABA 1855’de doğmuş, 85 yıl yaşayarak 1940’da hayata gözlerini kapatmıştır.

 

04.10.2007